Welke kwaliteiten zoekt u in een externe bestuurder?

In een vorige blog beschreven we de voordelen van een actieve raad van bestuur met externe leden. Onder externe bestuurders verstaan we bestuurders die niet behoren tot het management van de onderneming, noch tot de controlerende aandeelhouder (Code Buysse III).

Wanneer een familie klaar is om deze stap te zetten in de governance van het bedrijf, rijst natuurlijk meteen de vraag naar de concrete invulling van de plaats(en) van externe bestuurders. Een reflex die soms nog voorkomt, is te denken aan vrienden of kennissen van bepaalde familieleden. Dit is niet altijd (lees: meestal niet) de goede oplossing. Ook het benoemen van een adviseur van het bedrijf (bijvoorbeeld de huisaccountant of -advocaat) als extern bestuurder, is af te raden.

Om tot een goede samenstelling te komen van de raad van bestuur, op een manier die ook alle voordelen van de actieve raad van bestuur effectief kan bewerkstelligen, moet men goed nadenken over het profiel van de bestuurder die men wenst te zoeken. Men kan daarbij vanzelfsprekend nadenken over bepaalde competenties, ervaring of kennis, maar minstens even belangrijk zijn een aantal andere kwaliteiten.

De Code Buysse III noemt terecht integriteit en normbesef essentieel als basisingesteldheid van elke bestuurder. Daarnaast dient een goede bestuurder blijk te geven van:

• betrokkenheid en dienstbaarheid aan het doel en de belangen van de onderneming;
• beschikbaarheid qua tijd en kennis;
• onafhankelijkheid in optreden en meningsvorming;
• algemene deskundigheid: een brede kijk en gezond verstand;
• specifieke deskundigheid: opleiding, kennis, ervaring en netwerken;
• teamgeest.

Cruciaal is daarenboven dat de externe bestuurder aandacht heeft voor de eigenheden van een familiebedrijf, en de familie in haar eigenaarsrol respecteert. Zijn/haar waarden moeten in overeenstemming zijn met deze van het familiebedrijf en hij/zij moet voeling hebben met de belangrijkste uitdagingen van het familiebedrijf, zoals opvolging en conflictmanagement. Méér dan in een niet-familiebedrijf, is emotionele intelligentie dan ook van groot belang.

En natuurlijk moet het ook gewoon klikken met de familie. Verkennende gesprekken met kandidaat-bestuurders, waarin zowel de kandidaat-bestuurder als de familie kunnen aftasten in hoeverre die klik er is, zijn dan ook geen overbodige luxe.