Familiebedrijven, de verborgen motor van de groei
Familiebedrijven hebben een uniek businessmodel dat een belangrijke motor voor economische groei is. Tot die conclusie komt een nieuw onderzoek van KPMG en European Family Business. Zij bevroegen bedrijfsleiders van vooraanstaande familiebedrijven in diverse Europese landen. Familiebedrijven focussen op groei en rendabiliteit, werken vanuit een langetermijnperspectief maar verkiezen een bestaan in de luwte. Daardoor wordt hun reële economische impact onderschat, stellen de onderzoekers.
Wat maakt dat familiebedrijven, meer dan anderen, succesvol zijn op de lange termijn? Het onderzoek onderscheidt drie unieke karakteristieken die verband houden met het langetermijnperspectief en de continuïteit die voorop staat bij familiale ondernemingen.
- Een voorzichtige aanpak. Familiebedrijven maken beslissingen met het oog op rendement in de toekomst. Ze handelen voorzichtiger en hun risico-appetijt is gemiddeld. Maar tegelijk beseffen ze dat groei een noodzaak is om competitief en succesvol te blijven. Dat leidt tot een zeer afgewogen aanpak, die niet wordt beïnvloed door de nood om steeds op korte termijn resultaten te boeken.
- Prioritisering. Familiebedrijven focussen op groei, maar uit de “Europese Familiebedrijven Barometer” blijkt dat de bedrijfsleiders naast groei op zich, een betere rendabiliteit en een hogere omzet als concrete doelstellingen voorop stellen. Vooral de rendabiliteit beschouwen ze als een kritische succesfactor.
- Een langetermijnvisie. De lange termijn zit in het DNA van familiebedrijven en is allesbepalend voor wat ze doen. Het zorgt voor een positieve sfeer in het bedrijf waardoor de onderneming kan blijven groeien, zelfs als er onderweg ook eens minder goed resultaat is.
Familie en bedrijf in evenwicht
Het onderzoek van KPMG en European Family Business bevestigt ook eerdere bevindingen van het Instituut voor het Familiebedrijf: om succesvol te blijven, moeten de zaken tussen bedrijf en familie goed geregeld zijn en moeten de belangen van alle betrokkenen in evenwicht zijn. De ondervraagde Europese bedrijfsleiders geven vier factoren aan die hun groei mee hebben bepaald:
- Het familiebedrijf en de familie zijn twee gescheiden zaken: het bedrijf mag dus door de familie niet puur worden beschouwd als een financieel belang, maar wel als een zakelijk project. Het bedrijf moet in de eerste plaats ten dienste staan van zijn klanten en niet van de familiale eigenaars.
- Om eigenaars en bedrijf goed naast elkaar te laten functioneren en de interactie te structureren, is een goede governance onontbeerlijk. Dat laat toe om duidelijke rollen te bepalen voor de eigenaars en het management en om de regels vast te leggen waaraan ieder zich moet houden.
- Om ervoor te zorgen dat het familiebedrijf en zijn eigenaars niet van elkaar vervreemden is communicatie essentieel. Een constante open dialoog is heilzaam voor de betrokkenheid van de familiale eigenaars maar ook om ervoor te zorgen dat het management de uitgezette strategie blijft volgen en weet wat de verwachte return is voor de aandeelhouders.
- Tot slot helpt parallelle planning om de zaken op elkaar af te stemmen: de bedrijfsplanning en de aangroei van het familiale vermogen blijven steeds aan elkaar gelinkt. Het familiebedrijf kan zijn strategie maar waarmaken op voorwaarde dat de familie bereid blijft om te investeren.
De uitdagingen van familiebedrijven
De onderzoekers vroegen ook naar de factoren die familiebedrijven in de toekomst kunnen hinderen in hun verdere groei. Daarbij verwijzen ze naar factoren die specifiek zijn voor het familiebedrijf, met name een gebrek aan strategische visie of de opvolgingsproblematiek.
Maar liefst 37% van de ondervraagden zegt het meest wakker te liggen van de ‘war for talent’. Familiebedrijven hechten een groot belang aan goede medewerkers, die mee bepalend zijn voor het succes. Wanneer het moeilijk wordt om nieuwe medewerkers aan te trekken of de bestaande te behouden, kan dit een belangrijke hinderpaal worden voor de verdere groei.
En – niet geheel onverwacht – vragen familiale bedrijfsleiders ook om een stabiel en voorspelbaar politiek en wettelijk kader. Hoewel de meeste ondervraagden over een stevige financiële basis beschikken en gemakkelijk aan financiering geraken, zeggen ze expliciet bezorgd te zijn over de evolutie van fiscale regels en bijkomende reglementering en administratie op diverse vlakken. Een boodschap die ook van tel kan zijn voor de Belgische beleidsmakers.