Rudi Peeters (ex-CEO Vandersanden): “Met de familie hebben wij elk item uitgepraat”

Meer en meer familiebedrijven doen een beroep op een niet-familiale CEO. Dit aantal zal in de toekomst nog toenemen. De samenwerking is zowel voor de bedrijfsfamilie als voor de externe CEO vaak een uitdaging. Rudi Peeters, voormalig extern CEO bij Vandersanden Steenfabrieken, deelt zijn ervaringen, terwijl Patrick De Schutter (Familiebedrijf) tips geeft.

“Ik vind eerlijk gezegd dat er vaak wat overdreven wordt gedaan over het werken als externe CEO in een familiebedrijf,” zegt Rudi Peeters (61). “De gelijkenissen tussen een familiebedrijf en een andere onderneming zijn volgens mij groter dan de verschillen, al zijn die er wel.”

Hasselaar Rudi Peeters werd in 2021 de eerste niet-familiale CEO bij het familiebedrijf Vandersanden Steenfabrieken. In die functie volgde hij Jean-Pierre Wuytack op. De groep Vandersanden Steenfabrieken heeft tien vestigingen, waarvan drie in België. Het bedrijf telt zowat 800 werknemers, waarvan 350 in België.

Andere dynamiek

Voor de zoektocht naar een externe CEO wordt best een gespecialiseerde neutrale partij ingeschakeld, zegt Patrick De Schutter (Familiebedrijf). “Vissen in het eigen netwerk is niet aan te raden. Een externe professionele partij is beter. Zij kunnen zowel in binnen- als buitenland het gewenste profiel vinden dat aansluit bij de waarden van het familiebedrijf.”

Rudi Peeters moest het bedrijf een nieuwe toekomst geven. “Het bedrijf is op een heel korte tijd sterk gegroeid zowel in kwantiteit als in complexiteit. Er was nood aan meer structuur, processen die data gedreven zijn en optimalisatie van digitale mogelijkheden. Tevens werd een verandering in het directieteam gebracht en een strategie-update gemaakt.” Peeters was voor zijn overstap naar het familiebedrijf aan de slag bij KBC Groep, waar hij Chief Information Officer (CIO) was. Rudi Peeters: “Er is een andere dynamiek met de stakeholders. Bij een familiebedrijf zijn dat de familiale aandeelhouders, daar speelt de emotionaliteit een rol. In mijn vroegere job, bij het beursgenoteerde KBC waren dat andere stakeholders. Het had echter ook wel iets van een verademing voor mij. Men zegt vaak dat familiebedrijven er zijn voor de lange termijn, en denken in termen van generaties. En dat klopt ergens wel. Ik heb dat toch ook zo ervaren. Terwijl een beursgenoteerde onderneming meer denkt van kwartaal naar kwartaal. De familie investeert in het bedrijf, daar waar de aandeelhouders een dividend verwachten. Dat is toch een verschil.”

Convenant

Bij Vandersanden speelde de authenticiteit een grote rol, merkt Rudi Peeters op. “We hebben samen met de familie elk item openlijk uitgepraat. Welke rol ik kreeg toebedeeld, welke de verwachtingen waren. Welke rol de familie nog had, ook en vooral de meewerkende familieleden. Welke de waarden zijn van het familiebedrijf en hoe draag je deze uit. Het werd allemaal heel helder”, zegt Peeters. “Er werden ook duidelijke afspraken gemaakt omtrent de rol van de meewerkende familieleden en de andere familietakken. Wat gezegd werd aan de keukentafel versus de raad van bestuur, zeg maar, zodat daar geen andere informatie werd doorgegeven.” Ook het ganse onboardingproces, de verloning en alles wat daar verder komt bij kijken kwam op tafel. Rudi Peeters: “Dat werd allemaal in een soort van convenant opgeschreven.”

Het is erg belangrijk dat de familie op één lijn zit, zegt Patrick De Schutter. “Ze moeten vooraf de krijtlijnen bepalen waarbinnen de externe CEO zijn rol kan spelen. Hij moet daarbij voldoende autonomie hebben en de bevoegdheden moeten duidelijk zijn. Hij moet in alle onafhankelijkheid zijn job kunnen doen, en daarbij geen instructies krijgen van individuele familieleden. Een externe CEO moet tegelijk ook aanvaarden dat hij geen familielid is, en dat ook nooit zal zijn. Hij moet dus goed beseffen wat zijn rol is.”

Buikgevoel versus data

“Ik heb me enorm geamuseerd, en we hebben heel wat stappen kunnen zetten”, blikt Rudi Peeters tevreden terug. “Ik heb de structuur kunnen aanpassen, en we hebben een nieuwe koers ingezet. Daarbij hebben we een meer data gedreven aanpak ingang laten vinden. Waar een familiebedrijf, zeker als de stichters aanwezig zijn, het buikgevoel nog sterk aanwezig is. Dat proces, van een meer data gedreven aanpak is bij reguliere ondernemingen wellicht vroeger aangepakt”, denkt Peeters.

Patrick De Schutter: “Een externe CEO is ook afhankelijk van de cyclus van het familiebedrijf. Een groeibedrijf vergt een andere aanpak en profiel, dan een bedrijf dat tegen een herstructurering aankijkt.”

Inmiddels is er een stevige basis gelegd voor een toekomstgericht Vandersanden Steenfabrieken. En na zowat tweeënhalf jaar vond Rudi Peeters de tijd rijp om de fakkel door te geven. Hij blijft wel als onafhankelijk bestuurder verbonden aan het familiebedrijf, net zoals hij andere bestuursmandaten heeft in bijvoorbeeld Colruyt en Torfs. De verwachtingen zijn ingelost, langs beide kanten, zegt Rudi Peeters. “Op één ding na, we hadden een uitgesproken ambitie met het bedrijf voor een verdere groei. Maar dat is niet voldoende tot uiting kunnen komen.” Daarvoor waren de externe omstandigheden verantwoordelijk. De nasleep van de coronapandemie, op de voet gevolgd door de inflatie- en energieschok en later de rentestijgingen zorgde voor hevige turbulentie. En deze bleven niet zonder gevolg voor de industrie en de bouw. “Ook al staat dat los van mijn persoonlijke rol als externe CEO of deze van de familie, dat is wel spijtig want ik had veel groeiscenario’s in petto.”

Concrete tips

Gewapend met zijn ervaringen als CEO én bestuurder in familiebedrijven wil Rudi Peeters nog twee tips geven. “Aan familiale aandeelhouders, zou ik de raad geven om eerst enkele jaren ervaring op te doen buiten het familiebedrijf. Op die manier kan je loskomen van de navelstaarderij en tot nieuwe inzichten komen en een andere cultuur opsnuiven.”

Voor een externe CEO die aan de slag gaat bij een familiebedrijf: “Zet de doelstellingen en rolverdeling vooraf heel helder op papier. Ik werd ook begeleid door een externe neutrale partner, wat wel goed was, en wat ik ook iedereen die in een dergelijke rol stapt, zou aanraden.” Dat beaamt Patrick De Schepper. “Bij het inwerken van een externe CEO is een mentor of coach erg belangrijk. Een professioneel iemand die zich niet inlaat met eventuele politieke spelletjes. Die de CEO kan helpen bij het doorgronden van het bedrijf.”

Masterclass Externe CEO

In deze Masterclass worden de best practices voor het werken met een externe CEO uitgediept. Getuigenissen uit de praktijk maken het onderwerp zeer concreet.

Praktisch

30 april 2024

14.00 u. - 19.00 u.

Bedrijvencentrum Xavier - Destelbergen

Terug naar het overzicht

Opvolgersscan

Als eigenaar/bedrijfsleider van je familiebedrijf heb je wellicht het liefst dat één of meerdere kinderen op een bepaald moment het roer overnemen.

Maar hoe bepaal je als ouders objectief of je kinderen hiervoor aangewezen zijn? Patrick De Schutter ontwierp hiervoor de Opvolgersscan.

Een niet-familiale CEO: zes aandachtspunten

Samenwerken met een niet-familiale CEO loopt niet steeds van een leien dakje.

Jozef Lievens stipt 6 factoren aan die het aantrekken van en de samenwerking met een externe CEO kunnen maken of kraken.

Meer weten?

Vier soorten governance in het familiebedrijf

Er wordt vaak beweerd dat governance in familiebedrijven complexer is dan in niet-familiebedrijven. Dat is ongetwijfeld juist. De oorzaak hiervoor is te vinden in het feit dat een familiebedrijf bestaat uit een aantal componenten die elk een aparte soort governance vereisen.

Volgens Jozef Lievens zijn er vier soorten governance vereist :

  • ownership governance
  • business governance
  • family governance
  • wealth governance
Lees meer

Raad van bestuur of raad van advies

Veel familiale ondernemers stellen zich de vraag of ze beter met een echte raad van bestuur of met een raad van advies van start gaan. Volgens Sofie Lerut hebben beide pistes zekere voordelen, maar er zijn belangrijke verschillen.

Lees meer