Uit een Nederlands onderzoek blijkt dat de coronacrisis eigenaars van familiebedrijven ertoe aanzet na te denken over hun opvolging. Dit is zonder meer positief, want nog steeds zien wij geregeld families die (te) laat aan het opvolgingstraject beginnen.
Nyenrode Business Universiteit en het Nederlandse accountancykantoor RSM bevroegen een panel vertegenwoordigers van familiebedrijven aan het begin van de coronacrisis en een aantal maanden later. Eén van de voorgelegde stellingen was: “de huidige coronacrisis is voor mij persoonlijk een aanleiding om eerder na te denken over mijn opvolging”. Bij de tweede bevraging was het positief antwoord op die stelling verdrievoudigd.
Professor Flören van Nyenrode Business Universiteit ziet als verklaring hiervoor dat ondernemers zich door de crisis realiseren dat het leven minder maakbaar is dan gedacht, hetgeen leidt tot meer reflectie over de toekomst. Voor zover wij weten is naar deze vraag in België (nog) geen onderzoek gedaan, maar indien deze tendens zich ook in België manifesteert zou dit alleszins positief zijn.
Al te vaak blijkt immers nog steeds dat familiale eigenaars (te) laat starten met het opvolgingsproces. Vele factoren kunnen daartoe bijdragen (bijvoorbeeld onzekerheid over de keuze die men maakt, vrees voor spanningen of conflicten binnen de familie, onwennigheid omtrent de rol die men in de toekomst nog zal spelen, …).
Bovendien, zoals professor Flören benadrukt, onderschatten familiale eigenaars veelal de duur van het gemiddelde opvolgingsproces. Wij treden hem daarin volmondig bij.
Men moet er zich inderdaad van bewust zijn dat opvolging een proces is dat een zekere tijd in beslag zal nemen. Het vergt onder meer het bespreekbaar maken van de opvolging en het in kaart brengen van de verschillende wensen, verwachtingen, doelstellingen en mogelijkheden van alle betrokkenen.
Dat proces is minstens even belangrijk als de finale uitkomst, vermits een goed begeleid en open proces de kansen aanzienlijk verhoogt dat de uiteindelijke regeling gedragen wordt door alle betrokkenen. Een regeling waarbij niet iedereen gehoord wordt, of bijvoorbeeld een louter fiscaal geïnspireerde regeling, riskeert heel vaak op termijn verkeerd uit te draaien.
Begin dus tijdig, maak tijd voor het proces, groei erin mee en zoek een regeling die door iedereen gedragen wordt. De kans dat uw opvolging succesvol is, zal aanzienlijk stijgen.
Sofie Lerut
Roots Advocaten
Zie omtrent het aangehaalde onderzoek: https://www.nyenrode.nl/nieuws/n/crisis-zet-eigenaar-familiebedrijf-aan-meer-zelfreflectie-rond-bedrijfsoverdracht