De lessen van de familie Wallenberg

Op 19 januari 2015 overleed Peter Wallenberg, op 88-jarige leeftijd. Tot voor kort was hij voorzitter van het familiale investeringsfonds Investor. Wat hij sinds 1982 op financieel vlak neerzette, is merkwaardig: de activa stegen van 2 miljard Kronen naar 85 miljard. Investor mag zonder meer de draaischijf van de Zweedse industrie genoemd worden. Het heeft in AlasCopco, Ericsson, AstraZeneca. Electrolux, ABB en daarnaast enkele financiële instellingen.

Het is interessant om na te gaan welke de succesfactoren zijn van wat algemeen als de “Wallenberg sphere” wordt genoemd. De Zweedse consultant Rolf Carlsson schreef er in 2001 het boek “Ownership and Value Creation” over. Carlsson brengt vier succesfactoren in kaart.

Vooreerst is de Wallenberg familie gedreven door een krachtige eigenaarsvisie die gekenmerkt wordt door ondernemerschap, bescheidenheid en lange-termijn denken.

In tweede instantie streefden de Wallenbergs inzicht na in de fundamenten en de risico’s van de bedrijven waarin zij investeren. Zij gaan na hoe waarde gecreëerd wordt en welke bijdrage zij daartoe kunnen leveren. Zij gaan ervan uit dat op het vlak van risico de eigenaars de belangrijke opdracht hebben om in te schatten welke veranderingen nodig zijn en op welke manier zij door hen moeten worden aangestuurd.

Op de derde plaats proberen de Wallenbergs goede burgers te zijn door constructieve relaties te onderhouden met alle stakeholders van de door hen gecontroleerde vennootschappen.

Metamanagement

Voor familiebedrijven is de vierde succesfactor bijzonder interessant. Volgens Carlsson zijn de Wallenbergs meesters in wat hij het “metamanagement” noemt van de bedrijven waarin geïnvesteerd wordt. Het metamanagement onderscheidt zich van het eigenlijke management van de bedrijven. Terwijl het (dagelijkse) management in handen is van externe professionele managers, is het metamanagement een kerncompetentie van de familie. Het bestaat erin de juiste omstandigheden te creëren waarin de business kan worden gevoerd.

Het belangrijkste aspect van metamanagement is echter de juiste man op de juiste plaats aan te trekken. De Wallenbergs hebben altijd bijzonder veel belang gehecht aan de selectie van bestuurders en managers die hun doelstellingen konden helpen realiseren. Zij maakten er een punt van om permanent over een kweekvijver te beschikken voor bestuurs-, bestuursvoorzitters- en managementfuncties. Om die kweekvijver samen te stellen, staken zij permanent hun voelhorens uit en waren zij sterke netwerkers.

Ongetwijfeld kunnen ook Vlaamse familiebedrijven veel van de familie Wallenberg leren.