De voorzorgsvolmacht: nieuw instrument voor successieplanning

Een successieplanning opstellen die slechts wordt uitgevoerd in het geval uw gezondheidstoestand niet meer toelaat om dit te doen? Het kan. Want op 1 september is de nieuwe wet inzake de meerderjarige beschermde personen in werking getreden. Deze wet voert een eenvormig beschermingsstatuut in voor alle meerderjarige onbekwamen.

Interessant in het kader van successieplanning is dat de wet de mogelijkheid biedt om een volmacht te geven aan een vertrouwenspersoon. Die kan een bepaalde rechtshandeling stellen in naam en voor rekening van de volmachtgever, wanneer de volmachtgever zelf niet meer in staat is om die handeling te stellen (dit noemen we de “voorzorgsvolmacht”). U kan zo’n voorzorgsvolmacht dus geven op een moment dat u volledig gezond van geest bent, en hiermee anticipeert op de situatie waarin u dit niet meer zou zijn.

Deze voorzorgsvolmacht kan worden gehanteerd in diverse gevallen. Ik geef enkele voorbeelden:

Voorbeeld 1

U heeft aandelen of andere activa geschonken aan uw kinderen bij akte voor een Nederlands notaris. Hier zijn geen schenkingsrechten verschuldigd maar, in het geval dat u zou overlijden binnen de drie jaar na de schenking, moeten uw kinderen successierechten betalen, die veel hoger liggen dan de schenkingsrechten.

Als u tijdens voormelde termijn van drie jaar terminaal ziek wordt, kan u de schenkingsakte laten registreren en de schenkingsrechten toch nog betalen.

Zo kan u uw kinderen de betaling van hoge successierechten toch nog besparen.

Wat u niet kan regelen, is een plots overlijden binnen de drie jaar. Dit kan enkel worden afgedekt door een sudden death verzekering af te sluiten.

Er rest dan nog de hypothese dat u, na een ongeval of andere omstandigheid, wilsonbekwaam wordt (bijvoorbeeld doordat u hersenschade oploopt of in een toestand van coma terechtkomt). Om ook te anticiperen op deze situatie kan de voorzorgsvolmacht soelaas bieden. Zo zou u bij de schenking een volmacht kunnen geven aan een vertrouwenspersoon om de Nederlandse schenkingsakte te registreren in het geval u binnen de drie jaar wilsonbekwaam wordt.

Voorbeeld 2

De tijd is voor u nog niet rijp om de overdracht van (een deel van) uw patrimonium naar de volgende generatie te regelen. U moet een operatie ondergaan met het risico hersenschade op te lopen. U wil geen successieplanning “in extremis” uitwerken door schenkingen en andere, want, als de operatie goed afloopt, kan u de knop niet meer terugdraaien.

De voorzorgsvolmacht kan hier een oplossing bieden. U kan aan een vertrouwenspersoon de volmacht geven om de successieplanning “in extremis” uit te voeren (enkel) in het geval dat u wilsonbekwaam wordt. Als de medische ingreep lukt, gebeurt er dus niets, en dit is ook uw wens.

Conclusie

Meer in het algemeen kan u een voorzorgsvolmacht geven die u het comfort biedt dat, als u wilsonbekwaam zou worden, de door u vooropgestelde handelingen worden uitgevoerd. De redactie van deze volmacht zal heel minutieus moeten gebeuren, op maat van de wensen van de volmachtgever.

De voorzorgsvolmacht is dus een middel voor successieplanning voor iedereen die wil anticiperen op een toestand dat u niet meer gezond van geest bent. Eenmaal u zich in dergelijke toestand bevindt, kan u immers geen maatregelen meer treffen en dit kan de erfgenamen zuur opbreken.