U heeft waarschijnlijk ook de berichtgeving gevolgd de afgelopen weken met betrekking tot de Brusselse begroting en u hebt daarbij wellicht, net zoals vele anderen, uw wenkbrauwen serieus gefronst? Dat lijkt me logisch, want samen met u viel ik van de ene verbazing in de andere.
Als je spreekt van “creative accounting”, welnu dan was die Brusselse begroting wel een schoolvoorbeeld daarvan. “Mogelijke te ontvangen Europese kredieten” werden voor honderden miljoenen Euro’s als “beschikbare liquide middelen” in de begroting opgenomen waardoor de liquiditeitsgraad van een echte schamele 1% steeg naar 177% enerzijds en anderzijds werden een aantal vaststaande schulden niet opgenomen bij de verplichtingen waardoor de schuldratio op papier OK was maar in de praktijk niet. Als U als ondernemer zoiets zou doen is de kans niet onbestaande dat u de cel in vliegt, voor valsheid in geschrifte, fraude, bedrieglijk opzicht enz.
Maar niet zo met onze regering en Ministers in Brussel, die staan blijkbaar boven de wet.
U zal zich terecht afvragen hoe dit in godsnaam allemaal kan. Laat ons eens naar analogie kijken naar de wereld van de (familie)bedrijven en ons de vraag stellen of zulke dingen daar ook zomaar mogelijk zijn.
De aandachtige lezers onder u allen herinneren zich dat ik al eerder geschreven heb dat ik zeer regelmatig “in company”-cursussen op maat geef in familiebedrijven om verschillende generaties familianten alsook de actieve en passieve aandeelhouders in het familiebedrijf een beetje kennis bij te brengen omtrent financiële analyse en het doorgronden van de jaarrekening.
Bij één van de familiebedrijven waar ik enkele maanden geleden dergelijke cursus voor had uitgewerkt en aan het geven was kwamen we bij een niet zo evidente rubriek in de jaarrekening : die van de “overlopende rekeningen”. Toen ik de vraag stelde aan de aanwezigen of iemand een idee had waar dit betrekking op had moest iedereen het antwoord schuldig blijven, wat niet zo abnormaal is want zelfs voor ingewijden in de materie is dit niet altijd evident.
Welnu, overlopende rekeningen dienen om kosten en opbrengsten zoals dat heet “af te grenzen” tussen boekjaren. Het heeft met andere woorden betrekking op kosten en opbrengsten die niet gerelateerd zijn aan één specifiek boekjaar maar die “overlopen” tussen boekjaren. Zo onderscheiden we op het actief van de balans twee soorten die daaronder vallen : de over te dragen kosten en de verworven opbrengsten. Op het passief van de balans vinden we dan de afspiegeling hiervan, namelijk de toe te rekenen kosten en de uit te stellen opbrengsten.
Ik geef een eenvoudig voorbeeld : u huurt een magazijn van 1 oktober tot 30 september voor 100.000 EUR op jaarbasis. U sluit uw jaarrekening af op 31 december. U betaalt de huur vooraf.
Dan moet u op 31 december van het boekjaar waarin u vooruitbetaald heeft 9/12 van het vooruitbetaalde bedrag uit uw kosten halen en op uw balans zetten onder de “over te dragen kosten” om aldus een correct beeld te geven van de kosten die in uw resultaten mogen blijven zitten en diegene die er terug uit moeten omdat u op 31 december de desbetreffende diensten nog niet heeft gekregen, die komen namelijk pas in het volgend boekjaar uw richting uit.
Wanneer we nu naar de jaarrekening van uw tegenpartij (eigenaar van het magazijn) kijken dan moet hij op zijn beurt op 31 december (als hij op die datum afsluit) 9/12 van de aan u gefactureerde huur uit zijn opbrengsten halen en op de passiefrekening “uit te stellen opbrengsten” boeken om zo zijn inkomsten van dit boekjaar niet op te blazen.
En zo zijn er tientallen voorbeelden van kosten en opbrengsten die hieronder kunnen vallen. Denk maar aan verzekeringspremies, abonnementen op IT-apparatuur/software, telecomabonnementen, premies voor meerjarige garantie op bepaalde toestellen enz enz.
De aandachtige lezer heeft nu wel al lang door dat, als je een beetje van slechte wil bent en afhankelijk uiteraard van welk resultaat je wilt tonen naar de buitenwereld toe, dat dit een fantastische speeltuin is waarmee je aan de slag kunt.
Dan zult u zeggen : ja maar, er is toch de bedrijfsrevisor die dit allemaal moet controleren en valideren? Wel, als ik u zeg dat meer dan 97% van alle in België actieve ondernemingen GEEN bedrijfsrevisor (moeten) hebben omdat ze niet voldoen aan de grootte-criteria dan wordt het beeld natuurlijk wat anders...
Daarom, als u ooit een bedrijf bekijkt met meer dan gewone aandacht, kijk dan goed naar de rubrieken van de “overlopende rekeningen”.... Misschien zitten er daar wat addertjes onder het gras die de moeite van het bestuderen waard zijn!
Patrick De Schutter
Bestuurder en Adviseur van Familiebedrijven
Mede-oprichter en co-gedelegeerd-bestuurder Het Familiebedrijf