Uw opvolgers betrokken maken bij het familiebedrijf: ook informele aspecten zijn van tel!
Sofie Lerut
In de voorbije decennia is heel wat inkt gevloeid over governance in familiebedrijven. Op het vlak van governance van de familie is daarbij voornamelijk aandacht besteed aan formele governance mechanismen zoals familiecharters, familievergaderingen en aandeelhoudersovereenkomsten. Informele governance mechanismen zijn onderbelicht gebleven in de literatuur, hoewel zij minstens even belangrijk zijn.
In een interessant artikel van de hand van onder meer Dr. Mira Bloemen-Bekx (Universiteit Hasselt) wordt ingegaan op onderzoek rond informele governance mechanismen, meer in het bijzonder hun invloed op de carrière-intenties van kinderen en hun emotionele betrokkenheid bij het familiebedrijf. Deze studie is een aanzet voor families en adviseurs om hun governance toolbox te herdenken en te verruimen.
Men kan daarbij denken aan symbolische mechanismen zoals de kinderen de geschiedenis van het familiebedrijf leren kennen via een film of boek waarin de historiek door de generaties heen wordt geschetst, een goed rolmodel zijn voor de volgende generatie (niet in het minst op het vlak van communicatie en samenwerking), de kinderen het bedrijf leren kennen via vakantiejobs e.d.m. Dit draagt bij tot een zekere fierheid om deel uit te maken van dat verhaal.
Daarnaast gaat het ook om sociale mechanismen, op het vlak van interactie tussen familietakken en tussen generaties. Het gaat dan onder meer om actief gelegenheden creëren waarop de familieleden elkaar ontmoeten, bewust positief communiceren over het familiebedrijf en over de andere familieleden, het doorgeven en uitdragen van de waarden van de familie. Dergelijke aspecten dragen bij tot een sterke, positieve familieband die essentieel is om een goed eigenaarsteam te kunnen vormen.
In het artikel worden drie fases onderscheiden, waarin dergelijke informele mechanismen de betrokkenheid van de volgende generatie bij het familiebedrijf kunnen voeden. Een eerste fase is de vroege identificatie met het bedrijf en met de familie, waardoor het kind gaat beseffen dat het daar ook toe behoort. De tweede fase is de identificatie met het eigenaarschap: het creëren van het besef dat men ooit mede-eigenaar kan worden van het bedrijf. Een derde fase is de fase van de studies en het begin van de professionele carrière. Vanaf die derde fase komt de vraag of de kinderen belangstelling tonen om een rol in het familiebedrijf op te nemen. Die rol kan een operationele of besturende rol zijn maar ook de rol van betrokken eigenaar mag daarbij niet uit het oog verloren worden.
Sofie Lerut
Partner Roots Advocaten
Fellow FFI
Het hier aangehaalde onderzoek wordt nader besproken in volgende publicatie: Mira Bloemen-Bekx, et al., Nurturing offspring’s affective commitment through informal family governance mechanisms, Journal of Family Business Strategy, https://doi.org/10.1016/j.jfbs.2019.100309.
Dr. Bloemen-Bekx schreef ook een doctoraatsproefschrift met als titel “Enriching the Early Phases of the Succession Process - An Explanation of the Role of Social Mechanisms in Business Families”. Daarmee verdiende zij op het jaarlijkse congres van het Amerikaanse Family Firm Institute de “Best Doctoral Dissertation Award 2020”.