Wanneer een actieve raad van bestuur?

In veel familiebedrijven bestaat de raad van bestuur slechts op papier. Toch zijn er in het leven van het familiebedrijf scharniermomenten waarop een actieve raad van bestuur een noodzaak wordt.

Laat ons een kat een kat noemen: veel familiale ondernemers houden niet van pottenkijkers en dus ook niet van externe bestuurders. Zij houden het bij een raad van bestuur die één keer per jaar op papier vergadert. Daarnaast zien zij geen toegevoegde waarde in dit orgaan. Toch zijn er omstandigheden waarin het activeren van de raad van bestuur als het ware onvermijdelijk wordt.

Een eerste scharniermoment ontstaat wanneer de familiale ondernemer zich realiseert dat hij het niet meer alleen aankan en een klankbord nodig heeft. Een raad van bestuur met externen, die een frisse en objectieve kijk hebben op de gang van zaken in het familiebedrijf, kan de oplossing bieden. Bovendien zal de ondernemer met een actieve raad van bestuur aan zijn zijde niet meer het gevoel van eenzaamheid hebben, dat soms op hem weegt.

In tweede instantie zal de raad van bestuur meestal geactiveerd worden wanneer de familiale ondernemer, vaak de oprichtier van het familiebedrijf, de dagelijkse leiding uit handen geeft aan een nieuwe leider, die al dan niet uit de familie komt. De familiale ondernemer realiseert zich op dat moment dat er op het nieuwe management toezicht moet uitgeoefend worden. Het geëigende instrument daartoe is een actieve raad van bestuur, waar liefst ook externe bestuurders deel van uitmaken. In deze hypothese is de nieuwe manager overigens ook soms vragende partij om een actieve raad van bestuur als tegenspeler te hebben. De raad van bestuur kan immers een nuttige buffer vormen tegen de bemoeizucht van de ondernemer die de fakkel heeft overgedragen.

Een actieve raad van bestuur wordt ook als erg nuttig ervaren wanneer er actieve en passieve aandeelhouders zijn. Deze situatie zal vaak ontstaan na de opvolging. De raad van bestuur kan in dit scenario een belangrijke rol spelen om te waken over de belangen van de passieve aandeelhouders. Dit zal vooral het geval zijn wanneer de passieve aandeelhouders geen belangstelling voor het bedrijf of voor economische zaken hebben.

Ten slotte spreekt het voor zich dat een actieve raad van bestuur een must is, wanneer de eigendom verspreid is over verschillende familietakken. Dit fenomeen zal meestal vanaf de derde generatie opduiken. Naast toezicht op en coaching van het management zal de raad van bestuur ervoor zorgen dat de belangen van de (vele) aandeelhouders gevrijwaard worden.

De voor- en nadelen alsmede de werking van een actieve raad van bestuur worden grondig besproken tijdens de opleiding ‘Bestuurder in een familiebedrijf’, die op 1 februari van start gaat. Heb je interesse in deze opleiding? Dan vind je alle informatie hier op de website of via sien@familiebedrijf.be.