Alcopa - De familie is in alles als een geheel

De Dag van het Familiebedrijf stond dit jaar in het teken van goed bestuur van familiebedrijven. Naar goede gewoonte komen tijdens de Dag een aantal getuigenissen aan bod, en dat was dit jaar niet anders. Als vierde en laatste getuigde Philippe Moorkens, lid van de raad van bestuur van Alcopa en voorzitter van de familieraad, over de governance binnen de familiale holding.

Bij Alcopa, de gediversifieerde investeringsholding rond de familie Moorkens, staat met Axel Moorkens en Damien Heymans de derde generatie aan het roer. Het bedrijf heeft een omzet van 1,6 miljard euro en telt 2.200 personeelsleden. Als familiebedrijf met enkel familiale aandeelhouders is een goede governancestructuur erg belangrijk.

Het fundament van de governance binnen Alcopa? De familie is in alles als een geheel. “We zijn van bij het begin af aan afgestapt van het familietakkensysteem,” steekt Philippe Moorkens, lid van de raad van bestuur en voorzitter van de familieraad, van wal. En dat trekt de familie door in de verschillende organen. “In de aandeelhoudersvergadering zetelen ook aangetrouwden. Wij staan daar niet wantrouwig tegenover, we noemen het eerder ‘toegevoegde waarde’. Op die manier worden de kinderen op een vreedzame manier opgevoed ten opzichte van het familiebedrijf.”

"Governance is geen keurslijf, het kan aangepast worden aan de noden van de familie"

De familie is dan wel één geheel, toch wordt de familie door één persoon vertegenwoordigd in de raad van bestuur. “Er is een duidelijke structuur. De familiale aandeelhouders kiezen in de aandeelhoudersvereniging de familieraad. De familieraad kiest op zijn beurt een voorzitter, die in naam van de familie in de raad van bestuur zetelt.”

Een belangrijke leidraad bij het bestuur van het familiebedrijf is het waardecharter uit 1996, dat vier belangrijke thema’s behandelt: ethiek, de raakvlakken tussen de familie en het bedrijf en de relatie tussen het kapitaal en het bedrijf. Tot slot is er een bestel van regels over hoe de familie wil omgaan met het bedrijf. Dit laatste aspect vormde de basis voor het latere familiecharter. Het familiecharter is niet alleen een leidraad voor de familie, maar ook voor het management. Het maakt immers heel duidelijk wat er van iedereen verwacht wordt.

Binnen Alcopa vervult de familieraad een belangrijke rol. Vooreerst zetelt de voorzitter van de familieraad als familiaal bestuurder in de raad van bestuur. Maar ook op andere vlakken speelt de familieraad een actieve rol. Zo wil de familieraad de liefde van de familie voor het familiebedrijf stimuleren. “Wij willen een affectio societatis aanbrengen aan onze kinderen. Zo doen de leden één keer per jaar een bedrijfsbezoek samen met de familie. Daarnaast worden familieleden, wanneer ze 21 jaar worden, ontboden. Wij noemen dat onze ‘familiale brainwashing’,” vertelt Philippe geamuseerd. “Ze brengen dan 3 dagen samen door, en worden opgeleid over alle activiteiten van de groep en de governance die de bedrijven beheert.”

Daarnaast draagt de familieraad ook bestuurders voor aan het familiebedrijf. Maar een bijzondere missie van de familieraad is toch de kans die ze aan de familiale aandeelhouders geven om hun aandelen te verkopen. Elk jaar kan een familiaal aandeelhouder maximum 3% van het aandelenpakket verkopen aan zijn familieleden. “Deze microliquiditeit is erg belangrijk voor het familiebedrijf,” benadrukt Philippe. “Hierdoor voel je je niet vast aan de aandelen van het bedrijf. Je moet nooit onderhandelen om je aandelen verkocht te krijgen, mocht je dat willen.”

Jozef Lievens, co-gedelegeerd bestuurder van het IFB en partner bij Roots Advocaten, ziet hierin een belangrijk element om als familiebedrijf succesvol te zijn. “Een succesvol familiebedrijf heeft 3 aspecten: groeien, goed omgaan met (extern) talent, en als laatste familiale eenheid. De familieraad is een vehikel om deze eenheid te creëren. Bij Alcopa is de familie daar goed in geslaagd. Ze hebben zich door de jaren heen aangepast aan de verandering in de noden die de familie heeft op vlak van governance. Governance is geen keurslijf, maar kan aangepast worden aan de noden van de familie.”

En daar is ook Philippe het mee eens. “De goeie governance is de governance waar iedereen mee kan leven.”