De raad van bestuur als scheidsrechter

Elk familiebedrijf heeft nood aan een onderbouwd en efficiënt governancesysteem. Daarin speelt de raad van bestuur een doorslaggevende rol.

Een professioneel bestuur is een van de kenmerken van een gezond familiebedrijf. Een goede governance heeft aandacht voor de noodzakelijke structuren, de spelregels en de rolverdeling en wisselwerking tussen de diverse actoren. ‘Niet te onderschatten is de rol van de raad van bestuur’, zegt Jozef Lievens. Hij is naast advocaat ook medeoprichter en co-gedelegeerd bestuurder van het Instituut voor het Familiebedrijf. ‘Dit college is de draaischijf van het governancesysteem. Het treedt op als scheidsrechter tussen de eigenaars, het management en de stakeholders.

De raad van bestuur biedt alleen een toegevoegde waarde als hij zich inlaat met de juiste taken. Jozef Lievens onderscheidt zes verantwoordelijkheden. ‘In de eerste plaats draagt de vennootschappenwet een aantal bevoegdheden op, waaronder de vaststelling van de jaarrekening, de opstelling en goedkeuring van het jaarverslag en het opstarten van een alarmbelprocedure bij moeilijkheden. Daarnaast is de raad van bestuur bevoegd voor het algemeen bestuur van de onderneming. Dat houdt bijvoorbeeld de goedkeuring van budgetten, investeringen, kredieten en acquisities in.’

Externe bestuurders

Bij de samenstelling van de raad van bestuur is een gezonde mix van familiale en externe bestuurders aan te raden. Wanneer de ondernemer bepaalde beslissingen alleen in het familiebedrijf getoetst heeft, is een objectieve kijk van buitenstaanders welkom. Zij verhinderen ook dat familiale motieven domineren over bedrijfsmatige imperatieven. Hun discipline en verantwoordelijkheidszin compenseren een eventueel gebrek aan procedures en formaliteiten. Ze zorgen ook voor noodoplossingen bij crisissituaties - zoals een plotseling overlijden of langdurige ziekte van de ondernemer.

‘Een raad van bestuur met externe leden bevordert bovendien een adequate rolverdeling in het familiebedrijf’, stelt Jozef Lievens. ‘Het is een belangrijk teken van openheid en professionaliteit. Bovendien is het een krachtig signaal dat de familiale ondernemer de continuïteit van zijn zaak serieus neemt en in de toekomst wil investeren. Bij kredietverleners kan dit de credibiliteit verhogen, en ook op de rekruteringsmarkt wordt het familiebedrijf hierdoor wellicht aantrekkelijker.’