“Een familiebedrijf moet continu zichzelf opnieuw uitvinden.”

Het staat in alle managementboekjes: een bedrijf, en al zeker een familiebedrijf, moet zich continu aanpassen aan nieuwe situaties en aan een veranderende context. Het van Wevelgem naar Gullegem uitgeweken familiebedrijf Lafosse toont in de tweede generatie dat ‘change’ de enige constante is. Mede met dank aan corona.

Het was zoals voor zoveel familiebedrijven putten, zweten en adem inhouden toen in het voorjaar van 2020 een virus de economie goed en wel verlamde. Bij Lafosse, dat grotendeels afhankelijk is van de horeca aan wie het sinds decennia kwalitatieve grootkeukens levert, werd het zelfs even zwart voor de ogen. En wat doe je dan? “Zichzelf heruitvinden en kijken waar er zich – je weet maar nooit – nieuwe opportuniteiten konden liggen, was de boodschap”, aldus de zaakvoerders Karel Lafosse en Benjamin Vandorpe. “Niets doen is voor geen enkele ondernemer van welk bedrijf ook, een optie.”

Crisissen zijn uitdagingen

Toch was het even tobben. Tot de sanitaire roep vanuit de hele maatschappij zo luid klonk, dat het begon te dagen. Lafosse liet de corebusiness ( keukeninstallaties in inox) noodgedwongen heel even voor wat ze waard was en gooide zijn businessmodel razendsnel om. Van de nood een deugd maken, heet dat dan met een mooi Vlaams spreekwoord. Of ook nog: crisissen zijn uitdagingen om het met de woorden van de iconische ondernemer André Leysen te zeggen. Vertrekkend vanuit de kennis van inox, werd de productie tijdelijk omgeturnd naar desinfectie zuilen die in no time hun weg vonden naar de markt. “Het resultaat vandaag is dat onze familiale groep onder de koepel LAVA Group niet langer twee maar drie businesunits telt”, aldus Karel Lafosse en Benjamin Vandorpe. “Te weten: Lafosse (ontwerp en installatie professionele keukens), Vermandere (productie maatwerk inox) en HandsHero (productie en commercialisatie desinfectie oplossingen). Inmiddels zette HandsHero al duizenden van deze zuilen in de markt en om aan de vraag te kunnen voldoen werden 20 tijdelijke arbeidskrachten in dienst genomen, ondanks de corona tijden.”

Sprekende referenties

Nu de coronacrisis stilaan uitdooft, zien Karel Lafosse en Benjamin Vandorpe ook de traditionele business langzaam maar zeker terug boven water komen. Het jaar 2022 begon alvast uitstekend met opdrachten die het label ‘referenties’ verdragen. Topchefs Willem Hiele (voor zijn nieuwe restaurant in Oudenburg) en Sergio Herman tekenden een bestelbon voor de installaties van gloednieuwe keukens. “Het feit dat we een typisch familiale kmo zijn met een hands on politiek, heeft zeker in ons voordeel gespeeld”, aldus Benjamin Vandorpe.

Schoolvoorbeeld van changing of the guards

Hands on en een reality aanpak: het typeerde het familiebedrijf ook toen de overdracht van de eerste naar de tweede generatie beklonken diende te worden. Pater familias Paul Lafosse (zoon van de legendarische gewezen sportjournalist Berten Lafosse), die het bedrijf gesticht had en veertig jaar lang ook leidde, maakte ruimschoots tijdig de weg vrij voor een geruisloze changing of the guards. Volgens het principe gouverner c’est prévoir. De waar gebeurde anekdote zegt alles. Rond de eeuwwissel al zocht Paul Lafosse versterking en polste hij daarvoor zijn toen nog piepjonge zoon. Of Karel interesse had om ook mee in de zaak te stappen? "Ik was nog bezig met mijn studies industrieel ingenieur in Gent toen mijn vader op een dag naar mijn kot kwam", herinnert Karel zich. "Mijn vader zei dat hij een vacature had voor iemand met technische kennis en vroeg of het me interesseerde? Na vier dagen bedenktijd deed ik mijn boeken aan de unief dicht en ging ik aan de slag in het bedrijf van mijn vader. Nooit spijt van gehad."

Paul Lafosse liet in 2011 al de aandelen over aan zijn zoon Karel en aan medevennoot Benjamin Vandorpe, die vandaag op fifty-fifty basis de zaak runnen. Maar al die jaren bleef vader Paul dag en nacht in de weer om zijn bedrijf mee vooruit te stuwen. Tot op de dag van zijn pensioen en hij de sleutels met een gerust gemoed definitief kon overdragen na een langgerekte periode als stagemeester.

Terug naar het overzicht

Opvolgersscan

Als eigenaar/bedrijfsleider van je familiebedrijf heb je wellicht het liefst dat één of meerdere kinderen op een bepaald moment het roer overnemen.

Maar hoe bepaal je als ouders objectief of je kinderen hiervoor aangewezen zijn? Patrick De Schutter ontwierp hiervoor de Opvolgersscan.

Een niet-familiale CEO: zes aandachtspunten

Samenwerken met een niet-familiale CEO loopt niet steeds van een leien dakje.

Jozef Lievens stipt 6 factoren aan die het aantrekken van en de samenwerking met een externe CEO kunnen maken of kraken.

Meer weten?

Vier soorten governance in het familiebedrijf

Er wordt vaak beweerd dat governance in familiebedrijven complexer is dan in niet-familiebedrijven. Dat is ongetwijfeld juist. De oorzaak hiervoor is te vinden in het feit dat een familiebedrijf bestaat uit een aantal componenten die elk een aparte soort governance vereisen.

Volgens Jozef Lievens zijn er vier soorten governance vereist :

  • ownership governance
  • business governance
  • family governance
  • wealth governance
Lees meer

Raad van bestuur of raad van advies

Veel familiale ondernemers stellen zich de vraag of ze beter met een echte raad van bestuur of met een raad van advies van start gaan. Volgens Sofie Lerut hebben beide pistes zekere voordelen, maar er zijn belangrijke verschillen.

Lees meer