“Met luisterbereidheid en respect voor elkaar kom je een heel eind”

‘Samenwerken’… het woord staat verschillende keren in de missietekst van Boss Paints uit Harelbeke. CEO Toon Bossuyt hecht er een grote waarde aan, want “als je nu iets doet in een bedrijf, is het toch samenwerken? Ik denk dat wij daarin heel goed zijn, al is ‘samenwerken’ moeilijk in een concept te vatten. Veel heeft te maken met hoe je omgaat met macht en met leidinggeven.”

‘Boss Paints is een apart bedrijf.’ Misschien heeft Toon Bossuyt er al spijt van dat hij dit ooit heeft uitgesproken. “Ik wil daarmee niet zeggen dat we zo speciaal zijn”, benadrukt de CEO van Boss Paints. “We onderscheiden ons wel van de concurrenten, doordat we bijvoorbeeld met onze Colora-winkels een eigen distributiekanaal hebben. We trekken ook rechtstreeks naar de vakman met eigen distributiepunten. In tegenstelling tot de concurrenten zijn we bovendien een familiebedrijf waar we heel gebalanceerd de doelstellingen van het bedrijf in het oog houden. Zolang we goed blijven doen voor de klanten, de medewerkers en het milieu op lange termijn, is het prima. Je moet als bedrijf uiteraard winst maken, maar genoeg is genoeg.”

Toon Bossuyt is CEO van het familiebedrijf sinds 2005. “Onze wereld is in die twaalf jaar veel veranderd. De retail maakt een revolutie door en er was de hele wetgevingsgolf in onze sector, waardoor we veel producten opnieuw moesten ontwikkelen zodat ze milieuvriendelijker werden. Daarnaast is ons netwerk de voorbije twaalf jaar enorm gegroeid, van 25 naar bijna 60 winkels. We zijn ook gestart in Nederland met een winkel en een webshop. In het bedrijf zelf is er meer aandacht gekomen voor persoonlijke ontwikkeling. Niet dat we daar vroeger niet mee bezig waren, maar het gebeurde informeler. Naarmate het bedrijf groeide, zijn we dat meer gaan organiseren en structureren, ‘professionaliseren’ zo je wil.”

Samenwerken is fundamenteel

De CEO wijst op de missietekst van het bedrijf die ingekaderd aan de muur hangt, en vooral op de laatste zin: ‘Het is onze droom om met alle klanten en werknemers op een professionele en persoonlijke manier samen te werken.’ “Professionalisme houdt voor mij in dat je zegt wat je gaat doen en doet wat je gezegd hebt. Maar dat is niet genoeg. Dat we met elkaar – met álle stakeholders – op een begripvolle en persoonlijke manier omgaan, dat we de mensen zien staan en erkennen voor wie ze zijn, vind ik minstens even belangrijk.”

‘Samenwerken’ heeft dus een prominente plaats in de missie van Boss Paints. Maar Toon Bossuyt vindt dat niet zo opmerkelijk. “Als je nu iets doet in een bedrijf, is het toch samenwerken? Wij zijn momenteel bezig met een DNA-oefening om te definiëren wat ‘samenwerken’ bij ons nu exact inhoudt. Ik vind dat fundamenteel, want de manier waarop je samenwerkt en naar elkaar luistert, de manier ook waarop je medewerkers betrekt en vertrouwen geeft… dat bepaalt of ze voldoende energie hebben of niet om erin te vliegen.”

“Ik geloof heel erg in zelfsturing, maar voor een leidinggevende is dat een serieuze uitdaging. Wanneer moet je sturen en wanneer moet je volgen? Daar zijn geen vaste regels voor en zelf worstel ik eerlijk gezegd ook nog weleens met dat evenwicht.”

Geen samenwerking zonder gedeelde visie

Bij Boss Paints speelt de familie een erg actieve rol: 6 kleinkinderen van stichter Antoon Bossuyt zijn actief in het bedrijf, van wie er 3 deel uitmaken van de directie. 19 familieleden zijn aandeelhouder. Zonder een goede en duidelijk geformuleerde samenwerking lukt dat niet. “Onze familiale aandeelhouders hebben dezelfde rol als in eender welk ander bedrijf met een versnipperd aandeelhouderschap: ze worden geïnformeerd, kunnen vragen stellen en stemmen, maar dat is het”, legt Toon Bossuyt uit.

“Ook voor familieleden die in het bedrijf werken, is het duidelijk: zij moeten doen wat van hun rol en functie wordt verwacht. Mijn visie over samenwerken tussen familieleden verschilt dus weinig met die over samenwerken tout court: luisterbereidheid, transparantie, empathie, vergevingsgezindheid… dat zijn universele regels. Verder is het belangrijk dat de eigenaars van een bedrijf – of het nu familie is of niet – het eens zijn over de missie en waarden van het bedrijf. Als je daarover niet op één lijn kunt raken, ga je beter uiteen.”

Raad van advies

In 2001 installeerde Boss Paints een raad van advies, die in eerste instantie de opvolging van het management naar de derde generatie moest begeleiden. De raad telt drie familiale en drie externe bestuurders. “In de praktijk is de raad van advies nu onze raad van bestuur”, legt Toon Bossuyt uit. “Maar over een jaar of vijf zal het opvolgingstraject stilaan weer op gang worden getrokken. Ik ben dan 54, en vandaag zou ik het fijn vinden om op mijn 60ste te stoppen als CEO. We zullen dan moeten zien of er iemand klaarstaat.”

“Aan zo’n traject begin je beter te vroeg dan te laat, zodat het emotioneel op een rustige manier kan verlopen”, weet de CEO. “De overgang naar de derde generatie heeft uiteindelijk ook een tiental jaar geduurd, een periode waarin de verschillende generaties trouwens heel goed met elkaar samenwerkten. Het feit dat het bedrijf toen een mooie groei doormaakte, bewijst dat.”

Toon Bossuyt is één van de sprekers op de Dag van het Familiebedrijf op dinsdag 3 oktober 2017. Meer info.