Pirre Wuytack: 'Familie is een fantastisch spanningsveld'

De koude kant, zo wordt aangetrouwde familie binnen een familiebedrijf soms omschreven. Maar dat is niet altijd het geval. Er zijn immers familiebedrijven die de schoonfamilie met open armen verwelkomen. Zo ook bij steenbakker Vandersanden, waar schoonzoon Pirre Wuytack als CEO van het familiebedrijf al 32 jaar de touwtjes stevig in handen heeft. “Familie is een fantastisch spanningsveld,” aldus Pirre.
Bij familiebedrijven is de ratio vaak ondergeschikt aan de emotionaliteit.
Don Quichot
De teller zal op 40 jaar staan, wanneer Pirre Wuytack eind dit jaar de fakkel overdraagt aan zijn opvolger Rudi Peeters. De timing voor zijn pensioen is een samenloop van omstandigheden. “Enerzijds gaat mijn vrouw in juni met pensioen,” licht Pirre toe. “Anderzijds word ik in het najaar 67, wat de normale pensioengerechtigde leeftijd is voor mannen in de meeste van onze (Nederlandse) bedrijven. Iedereen werkt tot 67, dus dan werkt de baas ook maar tot 67 (lacht).”
Hoewel Pirre terugtreedt als CEO blijft hij nog heel actief. Zijn nieuwe dagtaak? Wereldverbeteraar worden in zijn branche. “Gedurende mijn loopbaan heb ik veel expertise opgebouwd,” gaat Pirre begeesterd verder. “Die kennis, voornamelijk op het vlak van groenere en duurzamere technologieën, wil ik inzetten om bij te dragen aan een gezonder leefmilieu. Met de Europese Green Deal engageren we ons tot ambitieuze CO2-reductiedoelstellingen. Om die te behalen moeten we onze producten op een andere manier produceren, of andere producten maken met dezelfde functie. Maar we zijn er nog lang niet. Ik merk dat het draagvlak voor dergelijke inspanningen én investeringen er nog niet is. Daarom wil ik draagvlak creëren bij de burger, maar ook de politiek voeling doen krijgen met de industrie. Want de meeste impact op de besluitvorming ligt nog steeds bij de politici. Naar de industrieel luisteren ze niet, maar misschien zullen ze wel luisteren naar de predikant (lacht opnieuw).”
Familiale governance
Naast zijn nieuwe missie als Don Quichot zal Pirre mogelijks ook zetelen als bestuurder in het familiebedrijf. Al staat dat nog niet helemaal vast. “Het is de familie die beslist wie zetelt in de raad van bestuur,” aldus Pirre. En die raad van bestuur ziet er volgend jaar mogelijks anders uit dan vandaag. Vandersanden kondigt voor 2022 immers niet alleen een directieverschuiving aan met de vervanging van de CEO én CFO, maar ook een nieuw bestuur.
“Toen de tweede generatie aantrad kocht mijn schoonvader Constant zijn broers en zussen uit. Zo was de tweede generatie na het snoeien van de boom opnieuw 1 persoon met acht kinderen,” licht Pirre de geschiedenis toe. De derde generatie heeft maar liefst 21 kleinkinderen.
Nu de familieboom terug groeit wordt ook de familiale governance complexer. Daarom heeft de familie een familieraad waarin elke tak van de familie vertegenwoordigd is. “De eigendom van de aandelen is bloedlijn,” gaat Pirre verder, “maar de vertegenwoordiger in de familieraad kan ook een aangetrouwde of een partner zijn. Daarin maken we geen onderscheid. Schoonfamilie heeft bij ons evenveel rechten, alleen geen eigendomsrechten.” De eigendom zit bovendien volledig bij de kleinkinderen. “De derde generatie bestuurt en beheert.”
De bestuurders in de familieraad zetelen ook in de raad van bestuur van het familiebedrijf, bijgestaan door twee externe bestuurders. “Hoe het bestuur er volgend jaar zal uitzien weten we nog niet. Dat moet nog een nieuwe vorm en nieuwe spelregels krijgen. Maar voor mij is het duidelijk dat de nieuwe generatie aan zet is. En dan is het achttakkenmodel dat we momenteel hebben voorbijgestreefd. Met de vierde generatie vervalt eigenlijk de huidige achttakkenstructuur.”
Onder de professionele leiding van Pirre wist de familie Vandersanden op korte termijn het bedrijf uit te bouwen tot de grootste familiale steenbakker van Europa. Dat is volgens Pirre een gedeeld succes. “Bij familiebedrijven is de ratio vaak ondergeschikt aan de emotionaliteit. Belangrijk daarbij is dat je familie niet kiest, die heb je gewoon. Dat is een fantastisch spanningsveld, waaraan veel familiebedrijven ten onder gaan. Diegenen die dat spanningsveld echter goed kunnen kaderen blijven niet alleen voortbestaan, ze zijn bovendien ook succesvol.”