Samen heb je toegang tot betere investeringen
Van de organische manier waarop het family office ontstaan is tot de brede bevraging van alle familietakken om het familiaal vermogen samen te houden… het verhaal van Vansan Investments, het family office van de familie Vandersanden, bewijst dat een geboorte vanuit het buikgevoel een grondige professionalisering niet in de weg hoeft te staan. Guy Wauters, voormalig CFO van het 100-jarige familiebedrijf en al 40 jaar getrouwd met een lid van de derde generatie, is vandaag officieel met pensioen, maar stond op vraag van de familie aan de wieg van Vansan Investments. Hij legde tijdens de Dag van het Familiebedrijf uit hoe zij het familiaal vermogen beheren en hoe ze dat beheer professionaliseren. Een ‘work in progress’.
Organisch ontstaan
Er was nooit een vooropgesteld plan om een family office op te richten, geeft Guy Wauters in alle eerlijkheid toe. “Tot voor een jaar had ik nog nooit van een family office gehoord,” legt hij de organische ontstaansgeschiedenis van Vansan Investments uit. “Mijn schoonvader was de tweede generatie van het familiebedrijf Vandersanden. Hij had het overgenomen van de stichter Jaak Vandersanden en had het heel succesvol uitgebouwd. Er werden elk jaar mooie cijfers en mooie winsten gemaakt en die werden op een heel voorzichtige manier geïnvesteerd. Zo ontstond een overschot aan middelen en hij vroeg me om er iets mee te doen. Hij was niet van plan die middelen aan zichzelf uit te keren en zo zijn we 40 jaar geleden stilaan beginnen investeren. In eerste instantie in een groot appartementsblok met 30 appartementen. Voor die tijd was dat een zware investering. Daarna volgden ook beursbeleggingen en andere investeringen die we konden doen met de overschotten aan middelen waarover we beschikten en waarover mijn schoonvader zelf besliste.”
Na een grote herstructurering in 2001 ontstond de huidige tweeledige structuur met aan de ene kant het familiebedrijf Vandersanden dat focuste op de core business en aan de andere kant een juridische entiteit waar de investeringen in ondergebracht werden. Beide pijlers kwamen onder de koepel van Vansan Holding.
Van buikgevoel tot professionalisering
Na zijn pensioen als CFO bij Vandersanden kreeg Guy Wauters de vraag of hij het family office wou aansturen. “Tot dan werd het vermogen vooral vanuit het buikgevoel beheerd,” vertelt hij. “Het belangrijkste was het familiebedrijf en de rest kwam er zo een beetje bij. We investeerden in wat op ons pad kwam. 25 jaar geleden heb ik – toen nog bij Vandersanden -een manager aangeworven die al die tijd mijn rechterhand was. Toen ik met pensioen ging, heeft hij gewoon mijn taken kunnen overnemen, dat was gemakkelijk. Maar voor het andere vermogen was er nog niemand. De familie heeft me toen gevraagd die taak op te nemen met de uitdrukkelijke vraag om een professioneler beheer in te voeren.”
Die professionalisering is op vandaag nog volop aan de gang. Zes jaar geleden werd een family officer aangeworven die halftime voor Vansan werkte en halftime voor een andere familie. Daarna volgde een tweede aanwerving met de komst van een private equity specialist uit de bankwereld. De voorlopig laatste grote stap was de komst van Koen Vlaeyen die general manager werd van Vansan Investments.
“We vormen dus een klein team van een vijftal personen waarvan drie voltijds,” gaat Wauters verder. “Samen vormen we het managementteam, maar daarnaast is er ook een Raad van Bestuur. Voorlopig wordt die bevolkt door dezelfde mensen als de Raad van Bestuur van familiebedrijf, maar het is de bedoeling dat dat volledig gescheiden wordt en daar zijn we nu volop mee bezig.”
Samenblijven
Terwijl het family office op een organische – bijna toevallige – manier ontstaan is, wordt vandaag op een heel bewuste manier beslist om het familiaal vermogen samen te blijven beheren. Het resultaat van een diepgaande strategische oefening en een brede bevraging bij alle familietakken. Guy Wauters: “Tot voor een paar jaar werd het samen beheren van het vermogen nooit in vraag gesteld. Nu de vierde generatie steeds meer betrokken wordt, rezen er wel vragen. Over het familiebedrijf Vandersanden is geen enkele twijfel. Dat willen we nog generaties verderzetten, want dat is wat de familie Vandersanden verbindt. Het andere vermogen is een andere zaak. Generatie 3 en 4 komen vijf keer per jaar bijeen en op die vergaderingen werden kritische vragen gesteld. We hebben iedereen toen geïnformeerd over de voordelen van een gezamenlijk beheer van het familiaal vermogen en daarna volgde een heel grote bevraging bij alle takken over hoe iedereen de toekomst van het family office zag. De eindconclusie was dat de familie ingezien heeft dat het toch heel wat voordelen biedt om het vermogen samen te investeren, toch zeker voor de volgende vijf jaar. De familie zal ook veel meer betrokken worden bij alle beslissingen.”
De doorslaggevende factoren waren – naast ontzorging – volgens Guy Wauters “de professionalisering, maar ook het feit van toegang te hebben tot een assetklasse waar je als individueel, kleiner vermogen geen toegang toe hebt. Ook de grotere diversifiëring en bijhorende risicospreiding én het samenhouden van de familie speelden mee in de beslissing.”
Niet onbelangrijk: de invoering van een dividendenpolitiek voor het family office was eveneens een extra motivatie om het familiaal vermogen samen te houden. “De voorzet hiertoe is gegeven vanuit het managementteam en wordt nu ter goedkeuring voorgelegd aan de familieraad. Dat proces is nu lopende,” geeft Guy Wauters nog mee.
Beslissingen nemen
De professionalisering van het family office heeft ook betrekking op het formaliseren van de beslissingsflow. “De eerste stap was het strategisch plan,” legt Wauters uit. “Dat was een heel intensieve oefening waarbij we vertrokken zijn van de waarden en normen waar wij als familie voor staan, het DNA van de familie als het ware. Dat is de eerste, belangrijke factor en dat plan wordt gedragen door alle takken van de familie. Wanneer er een nieuwe investeringsopportuniteit is, moeten we dus eerst aftoetsen of die klopt met de normen en waarden, daarna of de investering nog past in ons strategisch plan en of de cashtoestand het toelaat. Daarna is er een hele trechter van beslissingen die we moeten doorlopen en uiteindelijk komen we tot een ja of een nee. Tot een bepaald bedrag mag het managementteam autonoom beslissen, boven dat budget moet er naar de Raad van Bestuur gegaan worden en – heel uitzonderlijk – zelfs naar de familieraad. Al die regels zijn vastgelegd in teksten. Het is een continu work in progress, een professionaliseringstraject waar we al heel grote stappen in gezet hebben.”
Opleiding via het family office
Vansan Investments is niet alleen een vehikel om het familiaal vermogen en de familie samen te houden, maar ook een opleidingstool. Naast het oprichten van een Familieraad, werd in 2015 een Familieforum in het leven geroepen, waar de generaties 3 en 4 vijfmaal per jaar samenkomen en de toekomst bespreken. De leden van de vierde generatie worden er ook uitgenodigd om deel uit te maken van kerncomités. Guy Wauters: “Er is het Investeringscomité dat elke maand bijeenkomt om de investeringen te bespreken en te zien of er ruimte is voor nieuwe investeringen. Om de twee maanden is er per assetklasse ook een kerncomité waar we in detail elk onderdeel van die categorie bespreken. Dat is heel intensief en daar worden de neven en nichten van de vierde generatie al op uitgenodigd. Eigenlijk is dat een soort opleiding in private equity of in vastgoed om hen klaar te stomen om ooit zelf een functie in de Raad van Bestuur op te nemen. Momenteel mogen ze ook al als toehoorder aanwezig zijn op de raden van bestuur van zowel Vandersanden als van Vansan Investments.”