Vlaamse Belastingdienst wil schenking voor Nederlandse notaris (meestal) belasten
Het is een gangbare praktijk dat, wanneer familiale ondernemers vermogen of hun bedrijf willen schenken aan de kinderen, ze het vruchtgebruik nog bij zich houden. Op deze manier kan men nog levenslang genieten van de dividenden. Heel courant gebruikt men dan een Nederlandse notaris, de zogenaamde “kaasroute”. De Vlaamse belastingdienst Vlabel wil die voordelige schenkingsregeling nu toch belasten.
Een Nederlandse notaris kan een notariële akte afleveren met dezelfde juridische waarde als een Belgische notaris, met het grote voordeel dat die akte niet hoeft geregistreerd te worden in België… en er dus geen schenkbelasting geheven wordt. Een heel mooi verhaal dus. Totnutoe was het idee dat men na zo’n schenking geen erfbelasting zou moeten betalen, als men maar drie jaar in leven blijft na de schenking. Bovendien, ook na de schenking kon men deze nog in België registreren, dus als men binnen de drie jaar na de Nederlandse schenking ziek zou worden, dan kon men nog altijd beslissen om wél schenkbelasting te betalen.
Nieuw standpunt Vlabel
Maar op dit systeem komt Vlabel nu ‘plots’ terug. Zij interpreteren in een nieuwe standpunt de fiscale wet dusdanig streng dan dat er nu voor een roerende schenking met voorbehoud van vruchtgebruik altijd betaald moet worden. Het gaat dan om ofwel erfbelasting (tot 27% in rechte lijn), ofwel schenkbelasting (3% in rechte lijn). Volgens Vlabel moet er dus altijd langs de Vlaamse kassa gepasseerd worden. Daarmee legt de belastingdienst niet echt een juridische verplichting tot registratie op… maar als je kan kiezen tussen 3% betalen bij leven of 27% bij overlijden, dan is registreren en schenkbelasting betalen uiteraard een evidentie.
Voor een goed begrip, dit scenario geldt enkel wanneer men schenkt met voorbehoud van vruchtgebruik. Wanneer men de volle eigendom aan de kinderen schenkt, dan is er geen wijziging. In de praktijk wordt er echter bijna steeds met voorbehoud van vruchtgebruik geschonken. We brengen ook in herinnering dat er in Vlaanderen een vrijstelling bestaat voor de schenking van een familiale onderneming (ook in dit geval enkel het vruchtgebruik).
In strijd met de wet
Het standpunt van Vlabel is volgens ons betwistbaar en in strijd met de wet. Het ligt daarom in de lijn der verwachtingen dat er snel juridische procedures zullen volgen. We achten de kans reëel dat de rechtbanken het standpunt zullen neerhalen, maar dat zullen we uiteraard pas binnen een paar jaar weten. Vlabel zou wel de werking van het nieuwe standpunt nog preciseren, zodat iedereen nog de mogelijkheid heeft om alsnog te registreren. Dat is toch al iets.
Maar ook al is dit standpunt in strijd met de wet, het zal allicht wel veel mensen aanzetten om alsnog de 3% belasting te betalen, wat misschien wel de bedoeling van Vlabel is.
Wim Vetters, advocaat Eubelius