Hoe vlot samenwerken met niet-familiale CEO's: zes valkuilen

Op dinsdagavond 4 oktober organiseerden we in de Gentse Handelsbeurs onze jaarlijkse Dag van het Familiebedrijf. Die stond in het teken van “werken met niet-familiale CEO’s”. Alvorens verschillende ervaringsdeskundigen aan het woord te laten, lichtte Jozef Lievens kort toe waarom voor dit thema gekozen werd en wat de mogelijke hinderpalen zijn voor een geslaagde samenwerking.

Het belang van visie, respect en vertrouwen. Op het eerste gezicht lijkt het thema niet bijster actueel: in slechts 15 procent van de familiebedrijven staat een niet-familiale CEO aan het roer. Maar schijn bedriegt want externe CEO’s zitten duidelijk in de lift en steeds meer familiebedrijven hebben belangstelling voor deze formule. Tegelijk moeten we vaststellen dat in heel wat familiebedrijven de samenwerking met de externe CEO niet van een leien dakje loopt of zelfs mislukt. Jozef Lievens stipt 6 factoren aan die het aantrekken van en de samenwerking met een externe CEO kunnen maken of kraken.

Voorbereiding is alles

Alles begint met een goede voorbereiding en die ontbreekt nog te vaak bij het aantrekken van een niet-familiant als CEO. De beslissing om een externe CEO aan te trekken wordt soms impulsief genomen, midden in een crisis of bij een conflict. Wat meteen voor een wankele fundering zorgt voor een vlotte samenwerking.

Daarnaast gebeurt de selectie soms te weinig professioneel: er wordt te weinig aandacht aan besteed, er wordt geen profiel opgesteld of men beslist te vlug.

Een derde, zeer belangrijke factor, is dat er te weinig of onduidelijke afspraken gemaakt worden tussen de familie en de externe CEO over het speelveld waarbinnen de CEO kan bewegen. Dit is vaak het gevolg van het ontbreken van een eigenaarsvisie binnen de familie. Die moet duidelijk stellen wat haar ambitie is en wat haar verwachtingen zijn inzake rendement, risico, groei, enz. Dat vormt het speelveld voor de externe CEO en als dat niet duidelijk is, dreigen er heel wat misverstanden te ontstaan.

Over mindset en Messias-syndroom

Een vierde factor heeft betrekking op de familie die er niet in slaagt van mindset te veranderen en te schakelen van een operationele leiding naar een rol die ‘beperkt’ is tot die van eigenaar en medebestuurder. Zo’n omschakeling is best een stevige wijziging en sommige families slagen er niet in om die sprong te maken.

Te hoge verwachtingen ten aanzien van de externe CEO – het zogenaamde Messias-syndroom – vormen een vijfde valkuil: de familie verwacht dat de externe CEO in een handomdraai alle problemen zal oplossen waarmee de familie al jaren kampt, wat onrealistisch is en tot wederzijdse frustraties leidt.

Tot slot kan ook het onvermogen van de externe CEO om zich aan te passen aan en in te leven in de unieke dynamiek van een familiebedrijf de samenwerking danig bemoeilijken. Een familiebedrijf is bijzonder, met een heel eigen dynamiek en gevoeligheden. Sommige externe CEO’s kunnen zich daar niet aan aanpassen.

In de getuigenissen na deze inleidende uiteenzetting van Jozef Lievens kwamen verschillende van deze punten ter sprake en werd verteld hoe deze familiebedrijven daarmee omgingen.

Een samenvatting van de getuigenissen leest u hier.

Terug naar het overzicht

Opvolgersscan

Als eigenaar/bedrijfsleider van je familiebedrijf heb je wellicht het liefst dat één of meerdere kinderen op een bepaald moment het roer overnemen.

Maar hoe bepaal je als ouders objectief of je kinderen hiervoor aangewezen zijn? Patrick De Schutter ontwierp hiervoor de Opvolgersscan.

Een niet-familiale CEO: zes aandachtspunten

Samenwerken met een niet-familiale CEO loopt niet steeds van een leien dakje.

Jozef Lievens stipt 6 factoren aan die het aantrekken van en de samenwerking met een externe CEO kunnen maken of kraken.

Meer weten?

Vier soorten governance in het familiebedrijf

Er wordt vaak beweerd dat governance in familiebedrijven complexer is dan in niet-familiebedrijven. Dat is ongetwijfeld juist. De oorzaak hiervoor is te vinden in het feit dat een familiebedrijf bestaat uit een aantal componenten die elk een aparte soort governance vereisen.

Volgens Jozef Lievens zijn er vier soorten governance vereist :

  • ownership governance
  • business governance
  • family governance
  • wealth governance
Lees meer

Raad van bestuur of raad van advies

Veel familiale ondernemers stellen zich de vraag of ze beter met een echte raad van bestuur of met een raad van advies van start gaan. Volgens Sofie Lerut hebben beide pistes zekere voordelen, maar er zijn belangrijke verschillen.

Lees meer